Red flags voor werkstress: hoe je het herkent en wat je ermee kunt doen

Werkstress is tegenwoordig een veelbesproken onderwerp.

Veel medewerkers raken overbelast, wat kan leiden tot verminderde prestaties, ziekteverzuim en uiteindelijk zelfs een burn-out. Hoe kun je als werkgever werkstress vroegtijdig signaleren?
En wat kun je doen om de negatieve gevolgen ervan te voorkomen?

In dit artikel lees je hoe je werkstress herkent op de werkvloer en hoe je dit kunt voorkomen.

Hoe herken je werkstress bij medewerkers?

Werkstress is vaak niet direct zichtbaar, maar er zijn duidelijke signalen waaraan je kunt herkennen dat een medewerker moeite heeft met de werkdruk. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:

• 🚩Gejaagd gedrag of juist trager dan normaal: Een medewerker die normaal vlot werkt, kan ineens gehaast of juist veel langzamer zijn.

• 🚩Sneller prikkelbaar: Mensen die normaal rustig zijn, reageren nu sneller geïrriteerd en geven kortere antwoorden.

• 🚩Moeite met focus: Werkstress kan leiden tot een afname van concentratie. Medewerkers lijken sneller afgeleid en moeite te hebben om zich te concentreren.

• 🚩Lange werkdagen: Het gevoel dat het werk nooit af is, kan medewerkers ertoe aanzetten om langer door te werken dan gezond is.

• 🚩Afstandelijk gedrag: Stressvolle situaties kunnen medewerkers emotioneel afsluiten of ontkennend reageren op feedback van anderen.

• 🚩Fysieke klachten: Hoofd- of buikpijn, vermoeidheid en andere lichamelijke klachten kunnen fysieke uitingen van stress zijn met als gevolg dat de medewerker zich vaker of eerder ziek meld.

• 🚩Cynisme: Wanneer medewerkers vaker cynische opmerkingen maken of hun enthousiasme verliezen, kan dit een teken zijn van werkstress.

Welke medewerkers zijn extra gevoelig voor werkstress?

Bepaalde persoonlijke eigenschappen kunnen ervoor zorgen dat medewerkers meer gevoelig zijn voor werkstress. Denk aan mensen die een hoog verantwoordelijkheidsgevoel hebben, perfectionistisch zijn of zich vaak overbelasten.

Hieronder lees je enkele eigenschappen die deze medewerkers bezitten.

• Verantwoordelijkheidsgevoel: Medewerkers die overal “ja” op zeggen, altijd initiatief nemen en de taken van anderen op zich nemen, raken snel overbelast.
• Veeleisendheid: Mensen die altijd streven naar perfectie en denken dat er altijd ruimte is voor verbetering, leggen zichzelf een zware druk op.
• Perfectionisme: Medewerkers die alles tot in de puntjes willen doen, hebben vaak moeite met het stellen van realistische grenzen.
• Leergierigheid: Hoewel leergierigheid positief is, kan het ook leiden tot te veel hooi op de vork nemen en zich bezighouden met zaken buiten hun rol.
• Loyaliteit: Medewerkers die trouw zijn aan afspraken en verantwoordelijkheden, voelen zich vaak verplicht om te blijven presteren, ook als ze daar niet de middelen voor hebben.

Wat levert het op om werkstress vroegtijdig te signaleren?

Het vroegtijdig signaleren van werkstress is cruciaal. Als je snel herkent dat medewerkers moeite hebben met de werkdruk, kun je ingrijpen voordat de situatie escaleert. Vaak ontkennen medewerkers zelf dat er iets mis is. Ze geloven dat ze het werk goed doen, of zelfs beter dan anderen, en nemen dus meer werk op zich. Hierdoor kunnen de symptomen van stress langzaam verergeren, totdat ze in een burn-out terechtkomen.

Als je werkstress vroeg signaleert, kun je tijdig aan de slag met het aanpakken van de onderliggende patronen. Medewerkers kunnen werken aan het verbeteren van hun werkstijl, het stellen van grenzen en het ontwikkelen van gezondere werkgewoonten. Dit voorkomt niet alleen burn-out, maar versterkt ook de algehele werkbeleving en motivatie.

Een persoonlijk voorbeeld: op mijn 28ste belandde ik zelf in een burn-out. Gelukkig merkte ik op tijd dat er iets mis was en zocht ik hulp. Door deze ervaring kreeg ik veel inzichten over mezelf, wat me hielp om na zes maanden weer aan het werk te gaan, sterker en beter afgestemd op wat bij mij past. Dit soort inzichten kunnen een groot verschil maken voor medewerkers.

Wat werkt in het oplossen van werkstress?

Werkstress oplossen vereist bewustwording en verandering van gedrag. Als coach werk ik met mensen die zich vaak in dezelfde patronen bevinden: ze zijn perfectionistisch, druk met veel verschillende taken of voelen zich steeds verder van hun grenzen verwijderd. Ik help hen eerst bewust te worden van hun gedrag en de onderliggende overtuigingen. Vervolgens werken we aan meer helpende gedragingen die hen in staat stellen om stress te verminderen en vitaler te worden.

Mijn ervaring is dat mensen binnen zes maanden al grote veranderingen doormaken. Ze begrijpen beter wat ze willen, hoe ze het willen en waar hun energie vandaan komt. Dit leidt tot zowel mentaal, fysiek als emotioneel sterker worden.

Wat zegt de theorie over werkstress?

Er zijn verschillende theorieën die werkstress verklaren. Ze leggen uit hoe persoonlijke kenmerken en de werkomgeving elkaar kunnen beïnvloeden. De volgende modellen zijn hier voorbeelden van:

1. Person-Environment Fit Model (P-E Fit Model): Dit model benadrukt dat stress ontstaat wanneer er een ‘misfit’ is tussen de persoonlijke behoeften van een medewerker en de eisen van de werkomgeving.
2. Demand-Control-Support Model: Dit model kijkt naar de combinatie van taakeisen, de controle over het werk en sociale steun. Hoge eisen zonder voldoende controle leiden vaak tot stress.
3. Vitamine Model: Volgens dit model kunnen omgevingsfactoren zowel positieve als negatieve effecten hebben op de mentale gezondheid. Wanneer een medewerker niet goed in zijn of haar omgeving past, kan dat leiden tot stress.
4. Effort-Reward Imbalance Model: Dit model stelt dat werkstress ontstaat wanneer de inspanningen die een medewerker levert niet in balans zijn met de beloningen die hij of zij ontvangt.
5. Job Demands-Resources Model (JD-R Model): Dit model is het meest gebruikt en benadrukt dat hoge taakeisen zonder voldoende middelen voor herstel leiden tot stress.

Er wordt veel onderzoek gedaan naar werkstress en daar zijn deze modellen uit voort gekomen. Het geeft in ieder geval een beeld dat er meerdere relaties te leggen zijn die tot werkstress leiden. Belangrijk is dus om werkstress per situatie te onderzoeken.
Welke van deze theorie herken je zelf ? 

Drie tips voor bedrijven om werkstress vroegtijdig te signaleren:

1. Let op afwijkend gedrag: Medewerkers die doorgaans betrouwbaar zijn, kunnen ineens vaak “ja” zeggen op alles, te lang doorwerken of snel geïrriteerd reageren. Dit zijn duidelijke signalen van stress.
2. Voer gerichte gesprekken: Vraag niet alleen hoe het gaat, maar ga dieper in op hun werkbeleving. Vraag bijvoorbeeld of ze vinden dat ze met de juiste dingen bezig zijn, of ze energie halen uit hun werk en wat tot irritaties leidt.
3. Bied coaching aan: Coaching is een krachtig middel om stress te verminderen. Medewerkers die coaching krijgen, leren hun patronen herkennen en ontwikkelen effectievere werkgewoonten. Dit voorkomt dat ze vastlopen in hun werkstress.

Conclusie

Werkstress is een veelvoorkomend probleem dat zowel medewerkers als bedrijven kan verzwakken. Vroegtijdige signalering van stresssignalen is essentieel om burn-out en andere negatieve gevolgen te voorkomen. Door bewustzijn te creëren, medewerkers te ondersteunen met coaching en gerichte gesprekken te voeren, kunnen organisaties werkstress effectief aanpakken. Het belangrijkste is om in te grijpen voordat de situatie escaleert, zodat medewerkers zich vitaler voelen en hun werk met energie en plezier blijven doen.

Ben jij werkgever en zoek je een coach om je medewerkers te ontwikkelen? Neem gerust contact met me op om de mogelijkheden te bespreken.

Herken je je jezelf in de symptomen in dit artikel?
Blijf er niet mee doorgaan. Het lost zich namelijk niet van zelf op. Plan direct een gratis gesprek in zodat je stappen zet in energieherstel, weet om te gaan met de belemmerende patronen en (weer) lol krijgt in de dingen die je doet.
Samen onderzoeken we in het gesprek wat het beste past bij je wensen en behoefte.

Met inspirerende groeten,

#youngprofessionals, #leiderschap, #organisatiecoaching, #persoonlijkleiderschap,  #millenials, #genz, #persoonlijke ontwikkeling, #futureproofvanorganisaties